Doğumsal Rahim Anomalileri (Mülleryan Anomalileri)

Doğumsal rahim anomalileri, kadının üreme organlarının gelişim bozukluklarıdır. Bu yazıda mülleryan anomalilerin nedenleri, türleri ve tedavi yaklaşımları açıklanmaktadır.

Rahim ve fallop tüpleri, anne karnında gelişim sürecinde Mülleryan kanalları olarak adlandırılan yapılardan oluşur. Normalde bu kanallar birleşir ve tek bir rahim ile iki fallop tüpü oluşturur. Ancak gelişim sürecinde oluşan bozukluklar nedeniyle Mülleryan anomalileri meydana gelebilir. Bu durumlar kısırlık, gebelik kayıpları ve bazı doğumsal anomalilerle ilişkilendirilebilir.

Mülleryan Kanalları Nedir?

Mülleryan kanalları, kadın üreme sisteminin (rahim, fallop tüpleri ve üst vajina) temel yapı taşlarıdır. Normal gelişimde bu kanallar birleşir ve sağlıklı bir rahim yapısı oluşur. Birleşme ve kaynaşma sürecindeki bozukluklar, doğumsal rahim anomalilerine yol açar. Ayrıca, mülleryan sistem ile böbrekler yan yana geliştiği için bu anomalilerle birlikte bazen böbrek anomalileri de görülebilir.

Mülleryan Agenezi (MRKH Sendromu) Nedir?

Mülleryan agenezi veya Mayer-Rokitansky-Küster-Hauser (MRKH) sendromu, rahim, serviks ve üst vajinanın tam olarak gelişmemesi durumudur. MRKH'li bireylerin:

Normal dış genital organları vardır.
Normal yumurtalık fonksiyonları mevcuttur.
Adet görmeme ve cinsel ilişki sırasında ağrı şikayetleri olabilir.

Mülleryan Kanal Kaynaşma Bozuklukları

Uterus Didelfis (Çift Rahim): İki ayrı rahim, iki serviks ve bazen çift vajina bulunur.
Bicornuate Uterus (Çift Tepeli Rahim): İki ayrı rahim boşluğu tek bir serviksle birleşir.
Septat Uterus (Rahim Perdesi): Rahim boşluğunu bölen bir doku bandı bulunur; kısırlık ve düşük riskini artırabilir.
T Şekilli Rahim: Rahim boşluğunun daraldığı ve embriyonun tutunmasını zorlaştırdığı durum.
Arkuat Uterus (Kalp Şekilli Rahim): Rahim tepesinde hafif bir çöküntü bulunur, genellikle klinik önemi azdır.

Mülleryan Anomaliler Kısırlığa Sebep Olur mu?

Mülleryan agenezi olan bireylerde doğal gebelik mümkün değildir, rahim nakli gibi ileri yöntemler gerekir. Diğer mülleryan anomalilerinde ise:

Doğal gebelik oluşabilir,
Ancak düşük, erken doğum ve gebelik komplikasyonları riski artabilir.

Mülleryan anomaliler genel popülasyonda %5.5, kısırlık yaşayan kadınlarda %8, düşük geçmişi olan kadınlarda %13, hem kısırlık hem de tekrarlayan gebelik kaybı yaşayan kadınlarda ise %25 oranında görülmektedir.

Mülleryan Anomalilerin Tanısı Nasıl Konur?

Tanı koymak için deneyimli bir hekimin uyguladığı görüntüleme yöntemleri kullanılır:

Transvajinal ultrason ve 3D ultrasonografi
Histerosalpingografi (HSG)
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR)

Mülleryan Anomaliler Cerrahi ile Düzeltilebilir mi?

Her mülleryan anomalisi cerrahi gerektirmez. Cerrahi müdahale aşağıdaki durumlarda düşünülür:

Tekrarlayan düşükler veya gebelik kaybı
Ağrılı adet dönemleri
Rahim içinde septum gibi yapısal bir engel bulunması

Histeroskopi veya laparoskopi gibi minimal invaziv yöntemler kullanılarak bazı anomaliler düzeltilebilir. Ancak her cerrahinin rahim içi yapışıklık riskini artırabileceği unutulmamalıdır; bu nedenle müdahale kararı dikkatle verilmelidir.

Doğru Tanı ve Bireyselleştirilmiş Yaklaşım

Doğumsal rahim anomalileri, doğru tanı ve kişiye özel yönetimle başarılı gebelik şansını artırabilir. Alanında deneyimli uzmanlar eşliğinde uygun tanı ve tedavi adımlarıyla sağlıklı gebelikler mümkündür.